Kırıkkale’nin köklü ilçelerinden Keskin, tarihi kadar eski ve önemli bir kuruma da ev sahipliği yapıyor. İlçede hizmet veren Ziraat Bankası Keskin Şubesi, kuruluş geçmişi itibarıyla bölgenin ticari hayatının en önemli yapı taşlarından biri olarak öne çıkıyor.
Keskin’de göreve başlayan yeni Şube Müdürü Hakan Nurani ile yapılan sohbetlerde gündeme gelen şubenin açılış tarihi üzerine yapılan araştırmalar, bankanın tarihine dair önemli bilgiler ortaya koydu.
Kökeni “Memleket Sandıkları”na Dayanıyor
Osmanlı döneminde halkın dayanışma kültüründen doğan ve 1863 yılında Mithat Paşa tarafından kurulan Memleket Sandıkları, Ziraat Bankası’nın temellerini oluşturdu. 15 Ağustos 1888’de modern anlamda kurulan Ziraat Bankası, o tarihte mevcut Menafi Sandıkları’nı devralarak ülke genelinde şubeleşmeye başladı.
Araştırmalara göre, Keskin’de bu şubenin temelleri de Ziraat Bankası ismini almadan önce “Memleket Sandığı” adıyla atıldı. Devlet Arşivleri’nde yer alan 1882 tarihli bir belgede, “Keskin Ziraat Bankası Muhasebe Katibi Receb Efendi”nin adı geçerken, bu bilgi ilçede bankacılık faaliyetlerinin 1880’li yılların başında başladığını kanıtlıyor.
19. Yüzyılda Keskin’de Ticaretin Canlılığı
Nurhan Mıstanoğlu’nun “XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Kırşehir Sancağı” araştırmasına göre 1890’lı yıllarda Kırşehir, Keskin ve Avanos’ta banka şubeleri bulunuyordu. Yine Osmanlı döneminde yaşanan büyük kıtlık dönemlerinde, Keskin’deki banka sandıklarından çiftçilere kredi verilerek tarımsal üretimin desteklendiği kayıtlarda yer alıyor.
Deniz Akpınar ve Ahmet Nizamlıoğlu’nun çalışmaları da Keskin’deki Ziraat Bankası faaliyetlerinin, kıtlık ve ekonomik sıkıntıların aşılmasında kritik bir rol oynadığını gösteriyor.
Tarihi Bina: “Hambalların Kahvesi”
Keskin Ziraat Bankası’nın günümüzdeki hizmet binasından önce, 19. yüzyılın sonlarında Ermeni ustalar tarafından yapılan ve işlemeli tavanlarıyla dikkat çeken “Hambalların Kahvesi” olarak bilinen yapıda faaliyet gösterdiği biliniyor. Bu bina halen “Bozbağlar Kahvehanesi” olarak kullanılmaya devam ediyor.
Türkiye’nin 9. Şubesi
Ziraat Bankası arşivlerinde Keskin Şubesi’nin kodunun “9” olması, bankanın kuruluşunun ardından Türkiye’de açılan ilk 10 şubeden biri olduğuna işaret ediyor. Bu durum, 1800’lü yılların sonlarında Keskin’in ticari canlılığının büyüklüğünü de gözler önüne seriyor.
Sonuç
Keskin’de Ziraat Bankası’nın kesin açılış tarihi tam olarak bilinmese de, belgeler ve arşiv kayıtları ışığında 1882 yılından önce “Memleket Sandığı” adıyla mevcut olduğu, 1888’den sonra ise “Ziraat Bankası Keskin Şubesi” olarak hizmet verdiği değerlendiriliyor. Bugün de ilçede bankacılık faaliyetlerini sürdüren şube, Keskin’in ekonomik ve sosyal tarihinde önemli bir yere sahip olmaya devam ediyor.
