Türkiye’nin savunma sanayii tarihinde önemli bir yere sahip olan ilk yerli tank projesi, 1943 yılında Makine Kimya Endüstrisi’nin Kırıkkale tesislerinde hayata geçirildi. II. Dünya Savaşı’nın zorlu koşullarında geliştirilen bu proje, tamamen yerli imkânlara dayanmasıyla dikkat çekmesine rağmen seri üretime geçemeden tarihin tozlu sayfaları arasında kaldı.
Dönemin sanayileşme vizyonu doğrultusunda ortaya çıkan tank projesi, Türk mühendisliğinin imkân ve kabiliyetlerini açıkça ortaya koydu. Gövde, zırh levhaları, top sistemi, palet ve aktarma organlarının yerli olarak üretildiği projede yalnızca motorun dışarıdan temin edildiği biliniyor. Tasarımı ve teknik yapısı ise tamamen yerli mühendisler tarafından geliştirildi.
Projenin öncü isimlerinden biri olan ve Türkiye’nin ilk metalürji mühendisleri arasında gösterilen Selahattin Şanbaşoğlu, uzun yıllar MKE bünyesinde görev yaptı. Daha sonra MKE Genel Müdürlüğü görevini de üstlenen Şanbaşoğlu, bu girişimin Mustafa Kemal Atatürk döneminde başlatılan sanayi atılımlarının bir sonucu olduğunu ifade etmişti. Tankın 1946 Cumhuriyet Bayramı törenlerinde sergilendiği, ancak beklenen siparişlerin gelmemesi nedeniyle projenin tek bir prototiple sınırlı kaldığı kaydediliyor.
1940’lı yılların ortasında geliştirilen bu yerli tank, o dönem için zırh teknolojisi ve silah sistemleri açısından önemli bir mühendislik başarısı olarak değerlendiriliyor. Ancak Marshall Planı süreciyle birlikte artan dış yardımlar ve ithalata yönelim, yerli savunma sanayii projelerinin geri planda kalmasına neden oldu. Bu süreçte MKE’nin siparişlerinin azalmasıyla birlikte tank projesi de devam ettirilemedi.
Bugün MKE Kırıkkale’nin tarihine bakıldığında, Türkiye’nin ilk tank girişimi savunma sanayiinin temellerinde yer alan ancak yeterince bilinmeyen bir başarı olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, bu projenin Türkiye’nin yerli ve milli savunma sanayii yolculuğunda önemli bir başlangıç noktası olduğunu vurguluyor.
