Türkiye’de emeklilere yönelik sosyal devlet uygulamaları, üç bakanlığın koordineli çalışmalarıyla tarihinin en kapsamlı destek programına dönüştü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yürütülen hizmet seferberliği kapsamında emeklilerin gelir güvencesi güçlendirilirken, sağlık hizmetlerine erişim hızlandırılıyor ve sosyal hayata katılım artırılıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklilerin ekonomik koşullarını güvence altına almak için emekli aylıklarını enflasyon farkı ve refah payı ile artırıyor. Ramazan ve Kurban Bayramı’nda ödenen ikramiyelerin yıllık toplamı 6 bin liraya çıkarılırken, 2025 yılı için ek artış seçenekleri gündemde tutuluyor. Bankalarla yapılan protokoller sayesinde promosyonlar yükseltiliyor, en düşük emekli aylığı düzenli aralıklarla güncelleniyor. Evde maaş uygulamasıyla bankaya gidemeyen emeklilere ödeme kolaylığı sağlanırken, Alo 170 hattında emeklilere öncelikli hizmet veriliyor. 81 ilde açılan “Türkiye Yüzyılı’nın Emektarları” masaları ise bilgi ve işlem desteğini tek noktada topluyor.
Bakanlık, çalışan emeklilerden kesilen sosyal güvenlik destek primini kaldırarak maaşların net olarak artmasını sağladı. Yeni dönemde ev kadınlarına emeklilik desteği, kültür–sanat ve ulaşım gibi alanlarda ülke çapında indirim ağı oluşturulması ve e-Devlet üzerinden verilen dijital hizmetlerin genişletilmesi planlanıyor.
Sağlık Bakanlığı, koruyucu sağlık hizmetleri ve evde bakım modeliyle yaşlılar, emekliler ve kronik hastalıkları bulunan vatandaşlara bütüncül destek sunuyor. KETEM merkezlerinde kanser taramaları ücretsiz yapılıyor; aile hekimliği birimleri hipertansiyon, diyabet ve KOAH gibi kronik hastalıkları düzenli olarak takip ediyor. 65 yaş üstüne yönelik çok yönlü yaşlı değerlendirme uygulamalarıyla riskler erken dönemde tespit ediliyor.
Evde Sağlık Hizmetleri sistemi ile yatağa bağımlı, yaşlı ve ağır kronik hastalara muayene, pansuman, tetkik ve nakil desteği ev ortamında veriliyor. Rapor ve reçeteler e-Rapor sistemi üzerinden yenilenebilirken, SGK tekerlekli sandalye, işitme cihazı, protez–ortez ve solunum cihazı gibi medikal ekipmanların bedellerini karşılıyor. Kamu sağlık tesislerinde erişilebilirlik denetimleri sürerken, 65 yaş üstü hastalara polikliniklerde öncelik tanınarak bekleme sürelerinin azaltılması hedefleniyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ise yaşlı, emekli ve engelli ihtiyaç sahiplerine yönelik sosyal yardım ve bakım programlarını genişletiyor. 2002’de 24 lira olan yaşlı ve engelli aylıkları, 1 Temmuz–31 Aralık 2025 dönemi için yaşlılarda 5 bin 390 liraya, engelli aylıklarında ise 4 bin 302 ila 6 bin 454 lira aralığına yükseltildi. Sosyal güvencesi olmayan 65 yaş üstü bireylere yaşlı aylığı bağlanırken, engelli ve engelli yakını aylıkları gelir kriterine bağlı olarak ödeniyor.
Huzurevleri, yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezleri, Yaşlı Yaşam Evleri ve gündüzlü bakım merkezlerinden oluşan çok katmanlı modelle yaklaşık 30 bin yaşlıya kurumsal bakım sunuluyor. Evde Bakım Yardımı kapsamında ağır engellilerin bakımını üstlenen yakınlarına aylık 11 bin 702 lira ödeme yapılıyor. Programın başlangıcından bu yana toplam 228 milyar lira destek sağlandı.
Yaşlı Destek Programı (YADES) ile 2016–2025 döneminde 54 belediyede yürütülen 91 projeyle 100 binden fazla haneye ulaşıldı; evde bakım, psiko–sosyal destek ve kültürel faaliyet hizmetleri sunuldu. Ulusal Vefa Programı aracılığıyla ev temizliği, kişisel bakım ve temel ihtiyaçlarını karşılayamayan yaşlı ve engellilere hane ziyaretleriyle yardım götürülüyor.
“Dijital Bahar” projesiyle huzurevlerinde kalan yaşlılara tablet ve akıllı telefon kullanımı öğretilirken, kuşaklararası dayanışmayı artırmayı hedefleyen “Torunum Olur Musun?” projesi de ülke genelinde yaygınlaştırılıyor.
Yetkililer, üç bakanlığın eşgüdüm halinde yürüttüğü bu kapsamlı çalışmalarla emeklilerin, yaşlıların ve kronik hastalığı olan bireylerin hem ekonomik hem sosyal açıdan desteklendiğini belirterek, Türkiye’nin yaşlı nüfusunu toplumsal yaşamın merkezinde tutan sosyal devlet yaklaşımını kararlılıkla sürdürdüğünü ifade ediyor.
