Kırıkkale

Keskin’e İlk Telgrafın Ulaşması: 1894’ten Bir Hikâye

Kırıkkale’nin ilçesi olan Keskin, 19. yüzyılın sonlarında Anadolu’nun önemli ticaret merkezlerinden biri olarak dikkat çekiyordu.

Abone Ol

Kırıkkale’nin ilçesi olan Keskin, 19. yüzyılın sonlarında Anadolu’nun önemli ticaret merkezlerinden biri olarak dikkat çekiyordu. “90’ın Kıtlığı” olarak bilinen büyük afet dönemine rağmen, sahip olduğu maden, tarım ve hayvancılık potansiyeli sayesinde Keskin, canlı bir ekonomik ve sosyal hayata sahipti. 1883 tarihli Ankara Salnamesi’ne göre, ilçenin nüfusu o dönem 18 bin 676 kişi olarak kayıtlara geçmişti.

Kazanın büyüklüğü ve gelişmişliği nedeniyle Keskin’e bir telgraf hattı çekilmesi için ilk adım 23 Kasım 1303 (1887) tarihinde atıldı. Ankara Vilayeti’nin 13 Aralık 1303 (1887) ve 3 Ocak 1304 (1888) tarihli yazılarıyla Kırşehir’den Keskin’e telgraf hattı çekilmesi yönünde Sadaret’e (Başbakanlığa) başvuruda bulunuldu. Bu girişimlerin ardından telgraf hattı tamamlandı ve Keskin’e ilk telgraf ulaştı. Telgraf ve posta hizmetlerinin yürütülmesi için Arif Efendi görevlendirilerek ilçenin ilk Telgraf ve Posta Memuru oldu.
(Kaynak: Devlet Arşivleri Başkanlığı)

O dönem kaza merkezi olan Maden Kasabası’nda yer alan eski Hükümet Konağı, kullanılamaz hale geldiği için yeni bir bina yapılmasına karar verildi. Eski konağın civarında devlete ait geniş bir alan belirlenerek inşaat hazırlıkları başlatıldı. İnşaatın finansmanı ve organizasyonu için bir komisyon kuruldu; komisyon başkanlığına Gürcüzade Abdullah Efendi, görevli olarak da Arif Efendi getirildi.

Bu çalışmalar sonucunda, halkın ve ileri gelenlerin katkılarıyla Hükümet Konağı, Belediye Dairesi, Telgrafhane, Hapishane ve Zabıta Dairesi binaları inşa edildi. Ankara Valisi Mehmet Memduh’un Dahiliye Nezareti’ne gönderdiği yazıya göre, bu yapılar 13 Kasım 1894 tarihinde düzenlenen törenle hizmete açıldı. Açılışın en dikkat çekici yönü, projede devlet bütçesinden hiçbir harcama yapılmamış olmasıydı. Tüm masraflar tamamen halkın yardımları ve yerel desteğin gücüyle karşılandı.
(Kaynak: Osmanlı Belgeleri Işığında KESKİN – Ahmet ERGÜN, Mehmet Akif TERZİ, Murat ÇELİKER)

İnşaatın yürütülmesinde üstün gayret gösteren Arif Efendi, hizmetlerinden ötürü Mecidiye Nişanı ile ödüllendirildi. Ancak zamanla bina yetersiz kaldı ve 28 Ağustos 1321 (1905) tarihinde mevcut yapının satılarak yenisinin yapılması kararlaştırıldı.
(Kaynak: Devlet Arşivleri Başkanlığı)

Arşiv belgelerine göre, Hapishane, Hükümet Konağı, Telgrafhane ve Belediye binalarının, günümüzde yıkım kararı alınan eski Devlet Hastanesi civarında yer aldığı düşünülüyor. 1894 yılında açılışı yapılan bu tarihi yapılar, Keskin’in Osmanlı döneminden Cumhuriyet’e uzanan gelişim sürecinin sembolü olarak görülüyor.

O yıllarda Ankara Vilayeti’ne bağlı bir kaza olan Keskin, bugün Kırıkkale’nin ilçesi konumundadır. Kırıkkale, 1989 yılında il statüsü kazanarak, Keskin ve çevresindeki yerleşimleri bünyesine katmıştır.

(Kaynaklar: Devlet Arşivleri Başkanlığı, Osmanlı Belgeleri Işığında KESKİN – Ahmet ERGÜN, Mehmet Akif TERZİ, Murat ÇELİKER)