Ülkemizde bazı insanların yıllarca söylediği bir söz vardı. İki meslek var hiçbir zaman sonu gelmez.

Birincisi eğitim, ikincisi sağlık. Bu görüşe sahip olanlar şu hakikati bilmiyordu! Yarın belirsizdir!

Pandemi belası ile birlikte bu gün geldiğimiz durumda çoğunluğun görüşü: Yüz yüze eğitim bitti.

Peki, bu görüş, bu düşünce doğru mu? Eğitimde en son mevcut durum ne? Al sana hakikat!

★

• Uluslararası öğrenci değerlendirme programı Pisa testinde Türkiye bu senede ortalamanın altında kaldı.

• Temel yeterlilik testine başvuran, giriş ücreti yatıran 128.580 aday başvurduğu halde sınava girmedi

• Dünyanın en zengin, nüfusu bizden iki kat fazla Almanya-İngiltere’nin öğrenci sayısı bizimkinden daha az.

• 2020 başında Okul öncesi, İlköğretim, Orta öğretim düzeyinde 18.240.881, Yükseköğretimde 8.076.615,  Mülteci 650.000 öğrencimiz, 1.117.686 öğretmenimiz, 70.000’den fazla Okulumuz var.

• 2008 yılında ÖSS sınavına giren 1.504.956 öğrenciden 750.000‘i 15–(8-3) = ? Soruyu çözemedi.

• 2016 yılında öğretmen adayları çakıldı, Matematik alan sınavında 50 sorudan ancak 9’unu cevaplayabildi.

• Sayıştay 2019 raporu: Ülke genelinde 50 bin norm fazlası öğretmen var ülkeye yıllık yükü 5 milyar TL.

• Öğretmen maaşlarının ülkenin üzerinde bir yük olduğu, okullara fazla kaynak aktarılamadığı, yolundaki haberler ve resmi açıklamalar, ulusal ve yerel medyada sürekli geniş yer alıyor. Ve bu haberlerin tamamı ülkemizin gerçekleridir. Bunların hepsi de yüz yüze eğim içerisinde oldu… Öte yandan bir yıldır okullar kapalı olmasına rağmen 2020 YKS sınavlarında 15 Türkiye birincisi çıktı.

★

En büyük yanlışlığımız toplumumuzun kendisiyle, gerçeklerle yüzleşmekten korkmasıdır. Şimdi birisi çıkıp: “Bir ülkede bu kadar okul olmaz, digital çağda bu kadar öğretmene gerek yok, bu kadar yükü beş ABD bütçesi olsa kaldıramaz” dese, vay haline, vay ulan anasını... sözleri!.. Ancak bunlar ülkemiz gerçeği.

★

Dünya tarihi boyunca büyük insanların, filozofların çoğu kendini yetiştirmiştir. Okul yoktu, giyecek yoktu, kalem, defter kısıtlıydı. Bu insanların sadece olağanüstü öğrenme isteği, tükenmez azimleri vardı. Devletten aldıkları maaşları, sosyal güvenceleri bile yoktu. Antik Yunan, Roma, Endülüs, Bağdat, İskenderiye, Edesse, Harran ve Nusaybin’de kıt imkânlara rağmen kişisel çabaları sonucu çağın en büyük insanları yetişti.  Buralardaki medreselerin özelliği birer ekol olmasıydı. Felsefe, Hendese, Aritmetik, Astronomi alanında bir ekol, bir fikir oluşturup insanlığa bir yol açıyor ve dünya onun peşinden gidiyordu. Bugün ülkemizde kendini yetiştirmek isteyene fırsat ve imkân sonsuz sayıda. Eskiye göre eğitim imkânları, olanakları fevkalade arttı, bilgiye erişim daha kolay hale geldi. İnternet, Usb, akıllı telefon, WhatsApp mucizeleri çıktı. Bilene, kendini yetiştirmek isteyene her biri bir dünya mucizesi. Öyle bir mucize ki bir değil, aynı konuda ders veren yüzlerce yerli ve yabancı profesyonel öğretmen, binlerce kaynak elimizin altında. Ancak, amacı dışında kullanana hiçbir faydası yok, hatta zararı çok. Eğitim, dünyada okul olmadığı zamanda insanın var olduğu tarihten beri vardı. Sonsuza kadar da devam edecek, ama uzaktan, ama yüz yüze. “Azimle osuran betonu deler” derler. Başarının mazereti dün yoktu, bugün hiç yok. Bilene, görene, anlayana, azmedene  bu çağ bir mucize!..

★

Aslında devletimiz görevini yaptı. Yıllarca ülkenin dört bir yanına okul, derslik yaptı. Köy, kasaba, şehir okullarla doldu. Bedava eğitim verildi. Öğretmen sayısı milyonu geçti.  Elli-yüzyıl önceki verilemeyen imkânların yüzlerce fazlası hem öğrenciye, hem eğitimciye verildi. Çoğu bu imkânı değerlendiremedi. Devlet okulunda görevli olup çeşitli bahaneler üreterek cepte keklik sayıp asli görevine önem vermeyip, şahsi çıkarı için özel dershanelere koşarak giden kötü niyetli bazı öğretmenler oldu. Okuldan hariç üç defa dershaneye gidip sınavlarda barajı geçemeyen öğrenciler oldu. Küçük bir azınlık ise kişisel çabasıyla kendini kurtardı. Doğanın kanunu bile böyleydi. Dağlar taşlar delinip binlerce ton toprak siyanürle cüruftan ayrıştırılıyor ancak bir gram altın çıkarılabiliyor. Ormanda Aslan ceylanı yiyor, Çakal kalan artığı, Akbabalar da leşleri yiyor, tarihi güçlüler yazıyor, hayatı güçlüler yaşıyordu. Dinimiz bile “hiç bilenle bilmeyen bir olur mu, aklını kullanmayanların üzerinden belayı eksik etmem, pislik yağdırırım” diyordu. Her zaman böyle oldu. Aklını kullanan ülke ve insanlar kültür, eğitim, refah ve medeniyette en üst sıralarda yer aldı. Ülkemiz kamuoyunda “eğri oturalım doğru konuşalım” diye yanlış bir algı benimsendi. “Eğriden doğru çıkmaz, doğru oturup dosdoğru konuşalım” ilkesine insanımız sahip çıkmadı. Sonunda ülkede “Her şeyin sorumlusu devlet, sistem bozuk” düşüncesi hâkim oldu.

★

Dünya kurulduğundan beri elliden fazla medeniyetin geçtiği, binlerce deneyim, bırakılan bilgi birikimi, eğitim tecrübesi, milyonlarca fırsat ve imkânlara rağmen ülkemizin üzerinde bulunduğu bu topraklarda eğitim sistemi istenilen seviyeye neden yükseltilemedi? Neden ülkemiz eğitimde üstün başarıyı yakalayamadı? Niye öğrencilerimiz ulusal, uluslararası sınavlarda Matematik, Fizik, Kimya da en alt sıralarda? Eskiden yolu olmayan, sobası bile olmayan okullarda on binlerce başarılı insanlar nasıl yetişti? Bu gün onca imkâna, bedava hizmete rağmen bizim ülkemizde neden bir Bill Gates, Bir Elon Musk, bir Steve Jobs, bir Mark Zuckerberg çıkamadı. Eğitimde bir Güney Kore neden olamadık? Neydi yanlışlıklar?